Kieswijzer zonnepanelen kopen

zonnepaneel wordt op dat geïnstalleerd
zonnepaneel installeren

Zonnepanelen gaan een leven lang mee, neem dus vooral de tijd als je zonnepanelen gaat kopen. In dit artikel beschrijven in een aantal stappen welke keuzes je moet maken voordat je overgaat tot de koop van zonnepanelen en een omvormer.

Blijf zelf in de regie

Ogenschijnlijk lijkt het kiezen en installeren van zonnepanelen heel eenvoudig. Wanneer je totaal geen last van schaduw hebt is dit ook niet heel erg moeilijk maar zelfs dan krijgen sommige installateurs het toch voor elkaar om er een potje van te maken en een installatie op te leveren die totaal niet of veel te weinig energie oplevert. Ons advies is daarom om je eerst goed te oriënteren op deze materie en blijf vooral zelf de regie houden. Laat niet voor je kiezen, kies zelf. Het is goed om te luisteren naar adviezen van installateurs of anderen maar verifieer dit en neem zelf het besluit voor de uiteindelijke situatie.

Mag je zonder vergunning zonnepanelen installeren?

Voordat je begint met je te verdiepen in zonnepanelen is het slim om je te controleren of je zonder vergunning zonnepanelen mag installeren. Details wanneer je wel en niet zonder vergunning zonnepanelen mag installeren lees je in het artikel vergunning nodig voor zonnepanelen?

Hoeveel energie wil je besparen (opwekken)?

Zonnepanelen koop je om (een deel van) de door jou verbruikte energie zoveel mogelijk zelf op te wekken. Dat voelt niet alleen heel prettig en groen maar is op langere termijn ook prettig voor je portemonnee. Gebruik als startpunt je elektriciteitsverbruik en gebruik dat als leidraad om te bepalen hoeveel zonnepanelen je laat installeren.

Kijk op je laatste eindafrekening wat je jaarverbruik is van de elektriciteit in kWu. Heb je een dubbeltariefmeter, tel die twee verbruiken dan bij elkaar op. Denk ook nog na of in de toekomst het gebruik van elektriciteit zal stijgen. Komen er kinderen bij? Zijn de kinderen nu nog klein, want oudere kinderen gebruiken meer elektriciteit. Ga je mogelijk een elektrische auto rijden? Ga je in de toekomst een airco installeren?

Stel je hebt een verbruik van 3000 kWu per jaar en stel dat je al je elektriciteit zelf wilt opwekken. Je kan dan eenvoudig uitrekenen hoeveel zonnepanelen je moet laten installeren.

Bepaal eerst de benodigde Wp (Watt piek) waarde van je gehele zonnepaneel installatie. Op basis van een vuistregel gaat dat als volgt: deel je jaarverbruik in kWu door 0,85. Is je verbruik 3000 kWu dan is het benodigde Wp waarde van al je zonnepanelen bij elkaar: 3000 / 0,85 = 3530 Wp.

Zonnepanelen zijn te koop met Wp waarden tussen de 250 en 320 Wp. Nu kan je uitrekenen hoeveel panelen je nodig hebt. 3530 Wp / 250 Wp per paneel = 14,12 panelen, afgerond dus 14 panelen. Wanneer je panelen neemt van 320 Wp heb je er zelfs aan 11 stuks al genoeg (11 x 320 Wp = 3520 Wp).

Wat je moet voorkomen is dat je meer energie gaat opwekken dan je zelf verbruikt. Salderen is, normaal gesproken, alleen maar van toepassing op het deel wat je zelf verbruikt. Wanneer je bijvoorbeeld per jaar 3000 kWu verbruikt en je zonnepanelen produceren ook 3000 kWu per jaar dan hoef je zelfs niets te betalen voor de elektriciteit, behalve de vaste lasten.

Produceer je bijvoorbeeld 3500 kWu, dan heb je 500 kWu "te veel" en voor die teruggeleverde energie krijg je bij veel elektriciteitsproducenten vrijwel niets terug.

Hoeveel ruimte heb je op je dak?

Je weet nu hoeveel zonnepanelen je wilt hebben. Nu komt de vraag, heb je daar ruimte voor? Heb je een dakkapel dan zal je flink ruimte op je dak niet kunnen benutten. Zonnepanelen naast je dakkapel komen zeker voor lange delen van de dag in de schaduw te liggen en dat moet je niet willen. Heb je meerdere daken tot je beschikking dan kan je natuurlijk die ruimte benutten. Lees wel aandachtig het artikel over een installatie met zonnepanelen die verschillende oriëntaties en hellingshoeken hebben. Dat geldt ook als je zonnepanelen installeert op een schuin én op een plat dak. Het kan allemaal wel maar er zijn een paar dingen waar je heel goed op moet letten.

Soms blijk je minder ruimte te hebben op je dak dan je nodig hebt om je verbruik met zonnepanelen te dekken. Kijk dan vooral uit naar zonnepanelen met de hoogst mogelijk Wp waarden maar met dezelfde afmetingen. Die zijn wel wat duurder maar je kan uit het beschikbare dakoppervlak het meeste opbrengst er uit halen.

Heb je maar heel weinig ruimte op je dak waardoor je maar een paar panelen kan installeren, let dan erg goed op de keuze van de omvormer. De meeste string omvormers zijn namelijk niet geschikt om met een klein aantal zonnepanelen om te gaan. Die leveren dan te weinig spanning. Het gebruik van micro omvormers is dan dé oplossing.

Wanneer je dak weinig ruimte biedt ga dan eens "spelen" met zonnepanelen met verschillende maten. Kijk eens hoeveel panelen je kwijt kan van 165 x 200 cm en doe het zelfde eens met panelen van 200 x 100 cm. Kijk ook of het nog uitmaakt of je de panelen verticaal (portret) of horizontaal (landschap) op je dak neerlegt. Natuurlijk kan je ook verticaal en horizontaal combineren maar de uitstraling wordt dan rommelig, probeer dat te voorkomen.

Last van schaduw?

schoorsteen werpt schaduw op zonnepanelen
schaduw is funest voor de opbrengst van zonnepanelen

Stel een dakkapel zorgt op een bepaald moment van de dag dat 15% van de oppervlak van één (of meerdere) van je zonnepanelen in de schaduw komt te liggen. Je denkt dan dat de opbrengst op dat moment ook met 15% afneemt. Helaas, was dat maar waar. Schaduw, ook al is het maar een héél klein puntje op één van je zonnepanelen, levert een onevenredige opbrengst daling met zich mee.

Hoe dat komt is een lastig technisch verhaal, maar daarom niet minder waar. Op de foto zie je dat ongeveer 20% van de zonnepanelen beschaduwd is. Zonder verder in detail te gaan weten wij nu al op voorhand dat in deze specifieke situatie dat de opbrengst met ongeveer 50% daalt.

Als het even kan moet je de zonnepanelen zo installeren dat ze totaal geen schaduw hebben. Overigens, schaduw bij het ochtendgloren of bij zonsondergang is totaal geen probleem. De opbrengst bij zulke lage zonnestanden is zo gering dat dit verwaarloosbaar is. Maar "op de dag" moet je geen schaduw op je zonnepanelen willen hebben.

Denk ook niet dat een heel dun streepje schaduw, bijvoorbeeld van een antennemast "niets voorstelt". Het stelt inderdaad niets voor maar blijkt voor de opbrengst funeste gevolgen te hebben.

Is schaduw niet te voorkomen van een schoorsteen, antennemast, een dak van de buren, het dakkapel, de takken van een boom, of bij een plat dak de schaduw van je eigen zonnepaneel die voor het andere paneel staat, dan moet je hier goed over nadenken of samen met de leverancier goed over spreken om de gevolgen van deze schaduw zo veel mogelijk te beperken.

Soms is het verminderen van het aantal panelen waardoor je geen last meer hebt van schaduw de beste optie. Gebruik van micro omvormers in plaats van een string omvormer is bij niet te vermijden schaduw vrijwel altijd de beste optie.

Bepaal het type zonnepaneel

Dit is de minst belangrijkste keuze. Meestal draait dit uit op de keuze of je een zwart of blauw zonnepaneel wilt hebben. Blauw is goedkoper dan zwart.

Natuurlijk willen fabrikanten van zonnepanelen je van alles laten geloven en hebben mooie verhalen dat hun paneel meer opbrengst heeft dan alle anderen. Maar als het allemaal echt waar was geweest dan hadden we allemaal dat éne type zonnepaneel gekocht. Zo is het dus niet, natuurlijk zijn er meetbare verschillen tussen verschillende typen maar die zijn doorgaans zo gering dat het je beslissing meestal niet beïnvloed.

Het verschil tussen monokristallijne en polykristallijne zonnepanelen is klein en de verschillen zijn voor de meeste situaties te verwaarlozen. Soms is de kleur doorslaggevend, maar vaak wordt naar de prijs gekeken. Dan wint vrijwel altijd het blauwe polykristallijne zonnepaneel.

Bepaal de beste omvormer voor de gekozen panelen

Pas als je weet hoeveel panelen je gaat installeren, hoeveel Wp vermogen je totaal hebt en hoeveel zonnecellen de panelen per stuk hebben (60, 72 of 96), dan is het tijd geworden om hier de best presterende omvormer bij te kiezen. Dat blijkt niet altijd even eenvoudig.

Heb je veel last van schaduw dan is het sterk te overwegen om te kiezen voor micro omvormers. Heb je vrijwel geen last van schaduw, hooguit even bij de start van de dag en het einde van de dag, dan is de keuze voor een string omvormer een goede keuze.

zonnepanelen op dak met verschillende hellingshoeken
verschillende hellingshoeken vraagt om een speciale omvormer of meerdere omvormers

Heb je de zonnepanelen in verschillende hellingshoeken of liggingen dan vereist dit een omvormer met meerdere ingangen en voor iedere ingang ("string") een eigen MPPT regeling.

Heb je "op de dag" last van schaduw maar je wilt toch een string omvormer en geen micro omvormer gebruiken, kies dan bij voorkeur een omvormer met MPPT scanning zoals de SMA omvormers met OptiTrac Global Peak.

Aparte elektriciteitsgroep installeren?

Wanneer je omvormer meer dan zo'n 500 Watt kan leveren zal je de omvormer moeten aansluiten op een aparte elektriciteitsgroep. Die moet meestal speciaal aangelegd worden. De kosten zijn hiervan zijn heel beperkt, reserveer 250 euro hiervoor op je begroting.

Controleer de kWu meter

ferraris kwu meter

Met je zonnepanelen wil je bereiken dat de door jou afgenomen energie gesaldeerd wordt met de door jou geproduceerde energie. Je elektriciteitsmeter, de kWu meter, zal dus soms vooruit draaien, maar bij zonnig weer naar achteren. Tijdens het achteruit draaien zal het telwerk ook daadwerkelijk terugtellen (een heerlijk gezicht). De meeste kilo Watt uur (kWu) meters in Nederland kunnen "terugdraaien" of. Moderne (slimme) meters, registreren met een apart telwerk het door de panelen teruggeleverde energie.

Maar, je zal maar net een kWu meter hebben die de teruggeleverde energie niet kan registreren. Lees het artikel over kWu meters met terugloop blokkering of vraag eventueel advies aan de installateur of bel met je energiemaatschappij en vraag of je meter ook "terug kan draaien" in verband met de zonnepanelen. Laat je niet te snel overhalen wanneer de energiemaatschappij te gretig je wil overhalen om een "slimme meter" te installeren. Vaak is dat helemaal niet nodig en wenselijk en het is maar een weet, men kan de slimme meter niet verplicht stellen (dat is bij wet geregeld).

Wanneer je kWu meter niet de teruggeleverde energie kan registeren zal je wel energie gaan besparen maar dit is heel beperkt. De energie die de zonnepanelen (overdag) leveren zullen zorgen dat het verbruik op dat moment in je huis gereduceerd zal worden tot nul verbruik. Wat ze meer leveren dan je gebruikt wordt wel teruggeleverd aan het net maar daarvoor wordt je niet beloond. Het probleem is dat het verbruik over het algemeen overdag laag is en de opbrengst van je zonnepanelen juist hoog (en andersom). Je loopt dus veel mis en de energierekening gaat maar weinig naar beneden.

Wil je een nieuwe kWu meter laten installeren dan kan je deze bij je netbeheerder aanvragen.

Vraag meerdere offertes aan

Je weet nu wat je wil, als je de installatie wil laten uitvoeren is het verstandig om een aantal offertes aan te vragen. Maak een foto van je dak en stuur die mee met je offerteaanvraag. Spreek ook je voorkeuren uit. Vergelijk de offertes, let daarbij niet alleen op de prijs. Vraag referenties en trek deze na. Zoek uit wat iedere leverancier doet en niet door voor de prijs van de offerte.

Offertes beoordelen

Offertes beoordelen is vooral goed lezen. Wat biedt men aan? Specificeert met exact wat men levert, met productcodes er bij? Wat wordt eventueel uitgesloten?

Veel leveranciers bieden een opbrengstgarantie. Ze garanderen dat de geïnstalleerde zonnepanelen per jaar een bepaalde minimale opbrengst hebben. Zeker als je last hebt van schaduw is dat geruststellend.

Een ander kengetal waarop je offertes onderling kan vergelijk is de prijs per Wp. Stel de ene leverancier vraagt 4000 euro voor de installatie de ander 4300 euro. De eerste leverancier levert met zijn zonnepanelen een totale Wp waarde van 2600 Wp, dan is de prijs per Wp: 4000 / 2600 Wp = 154 euro/Wp. De tweede leverancier biedt 2900 Wp. De prijs voor die offerte per Wp is dan: 4300 / 2900 Wp = 1,48 euro/Wp. De tweede leverancier is dus aantrekkelijker. Je krijgt meer opbrengst per euro.

Ga eens op zoek op het internet naar ervaringen met de leveranciers. Gebruik dan zoeksleutels als de naam van de firma en "problemen". Dat er bij een installatie problemen ontstaan is vervelend maar helemaal niet erg als de leverancier ze maar netjes en snel oplost.

Controleer of de volgende kosten onderdeel maken van de offerte:

  • transport goederen
  • zonnepanelen en omvormer(s)
  • bevestigingsmaterialen om de panelen op het dak te monteren
  • eventuele ballast (tegels) bij een plat dak
  • bekabeling van panelen naar de omvormer(s)
  • doorvoer van kabels van buiten naar binnen
  • bekabeling van omvormer naar elektriciteitsnet
  • installatie van de omvormer inclusief montage
  • aanleggen aparte elektriciteitsgroep voor zonnepaneelomvormer
  • eventueel klim en steigermateriaal
  • is het bedrag inclusief of exclusief b.t.w.

Vraag ook altijd of de "flashdata" gegevens van de zonnepanelen overhandigd worden.

Meet en controleer de goede werking van de zonnepanelen

kwu meter voor zonnepanelen
kWu meter die zonnepaneelopbrengst meet kost maar een paar tientjes

Niets frustrerender na maanden er achter te komen dat de zonnepaneelinstallatie al twee dagen na de installatie geen energie meer heeft geleverd. Loop daarom iedere week even langs de omvormer en controleer of deze nog steeds energie levert.

Nog slimmer, als je toch een aparte elektriciteitsgroep laat installeren, laat dan ook gelijk in de meterkast een kWu meter installeren die alleen de opbrengst van je zonnepanelen registreert. Dat kost maar een paar tientjes. Hou in een spreadsheet iedere week of maand bij of de opbrengst kWu meter een hogere stand laat zien dan de vorige keer. Dan weet je dat het allemaal nog goed gaat.

Is dit nodig? Ja, dat is nodig. Hoewel de zonnepanelen zo'n beetje het eeuwige leven hebben geldt dit niet voor de omvormer. Hoe lang die mee zal gaan is ongewis maar hou het op even voor het gemak op een jaar of tien. Maar voor het zelfde geld stopt hij er al drie maanden mee. Wellicht heb je geluk en doet hij het over twintig jaar nog. Overigens, soms springt een omvormer in "alarm" en hoewel dit vanzelf gereset zou moeten worden moet je soms handmatig een reset uit voeren. Daarom, controleer met regelmaat de werking van je omvormer.

Meter is weten, gissen is missen is het devies!


Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

home­ >aanschaf